Η κατάσταση με τις αρμοδιότητες των αντιπλημμυρικών έργων στην Ελλάδα παρουσιάζει έντονη ασάφεια και σύγχυση, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στην πρόληψη και διαχείριση πλημμυρικών φαινομένων. Το Υπουργείο Υποδομών, με ανακοίνωσή του, υπενθυμίζει τις ευθύνες των Περιφερειών στον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη συντήρηση αντιπλημμυρικών έργων, καθώς και στον καθαρισμό των ρεμάτων. Ωστόσο, όπως φαίνεται από τις δηλώσεις εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης και της Περιφέρειας, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τη θεωρία.
Σύμφωνα με τον ν. 3852/2010 (Καλλικράτης) και τον ν. 4555/2018 (Κλεισθένης), η ευθύνη για τη διαχείριση ρεμάτων και τη συντήρηση των έργων αντιπλημμυρικής προστασίας ανήκει στις Περιφέρειες, ανεξαρτήτως εάν τα ρέματα είναι ανοικτά ή κλειστά. Παρόλα αυτά, το Υπουργείο Υποδομών αναλαμβάνει έργα μόνο εφόσον αυτά χαρακτηριστούν ως “ειδικά και σημαντικά” έργα εθνικού επιπέδου, αφήνοντας ένα σημαντικό κενό στη διαχείριση των υπόλοιπων έργων.
Οι δηλώσεις τοπικών και περιφερειακών παραγόντων αναδεικνύουν το πρόβλημα. Ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας Αγρινίου, Μίμης Σκορδόπουλος, τόνισε πως οι Δήμοι μπορούν να αναλάβουν μόνο περιορισμένα έργα που σχετίζονται με δίκτυα εντός πόλης, ενώ οι επεμβάσεις σε ρέματα, παράκτιες ή παραποτάμιες περιοχές παραμένουν αρμοδιότητα της Περιφέρειας. Στις έκτακτες περιπτώσεις, η συνεργασία Δήμων, Περιφερειών και κεντρικού κράτους κρίνεται απαραίτητη, όμως η συντονισμένη δράση συχνά αποδεικνύεται προβληματική.
Ο αντιπεριφερειάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος Δυτικής Ελλάδας, Λίνος Μπλέτσας, επισημαίνει ότι η ελληνική δημόσια διοίκηση δυσκολεύει την υλοποίηση των αναγκαίων έργων με τη γραφειοκρατία και την πολυπλοκότητα των διαδικασιών. Τα έργα σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλης ανήκουν στις Περιφέρειες, εκτός εάν εμπλέκονται δασικές περιοχές, όπου υπεύθυνο είναι το Δασαρχείο. Παρόμοια σύγχυση επικρατεί και για τα αυθαίρετα, με τις πολεοδομίες των Δήμων να εκδίδουν πρωτόκολλα κατεδάφισης και τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις να είναι υπεύθυνες για την υλοποίησή τους. Η αλληλοεπικάλυψη των αρμοδιοτήτων συχνά καθυστερεί τόσο τη λήψη μέτρων πρόληψης όσο και την απόδοση ευθυνών σε περίπτωση καταστροφών.
Το ζήτημα έλαβε ιδιαίτερη δημοσιότητα μετά τις δηλώσεις του περιφερειάρχη Δωδεκανήσου σχετικά με την κατάσταση στη Ρόδο. Ο περιφερειάρχης επεσήμανε ότι το Υπουργείο Υποδομών, παρά τις αντίθετες δηλώσεις του, εκτελεί έργα στην περιοχή και είναι υπεύθυνο για την αντιπλημμυρική προστασία σε ποτάμια και λίμνες. Οι δηλώσεις αυτές αναδεικνύουν τη διαφορετική ερμηνεία της νομοθεσίας από διαφορετικούς φορείς και την αδυναμία συντονισμού.
Το τελευταίο διάστημα στη Βόνιτσα παρατηρείται μια αυξημένη δραστηριότητα που αφορά τον καθαρισμό και τη διάνοιξη ρεμάτων και φρεατίων, μια αναγκαία πρωτοβουλία για τη βελτίωση της αντιπλημμυρικής προστασίας της περιοχής. Οι κινήσεις αυτές κρίνονται επιτακτικές, καθώς τα έντονα καιρικά φαινόμενα που σημειώνονται κατά καιρούς, μπορεί να αποβούν μοιραία!
