Κάθε χρόνο, στις 29 Απριλίου, η παγκόσμια κοινότητα τιμά την τέχνη της κίνησης μέσα από την Παγκόσμια Ημέρα Χορού, που καθιερώθηκε το 1982 από το Διεθνές Συμβούλιο Χορού της UNESCO. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία· συμπίπτει με τη γέννηση του Ζαν-Ζορζ Νοβέρ (1727–1810), του Γάλλου χορογράφου που θεωρείται ο «πατέρας» του σύγχρονου μπαλέτου.
Η Ημέρα αυτή υπενθυμίζει την καθολική δύναμη του χορού ως μέσο έκφρασης, επικοινωνίας και σύνδεσης πέρα από γλώσσες, σύνορα ή ιδεολογίες. Ο χορός δεν είναι προνόμιο των λίγων. Ανήκει σε όλους.
Φέτος, το επίσημο μήνυμα της ημέρας γράφει ο θρυλικός Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ. Στα 77 του, συνεχίζει να εμπνέει με τη σκέψη και τη διαδρομή του.
«Ο χορός μπορεί να εκφράσει το ανείπωτο. Η χαρά, η θλίψη, η απόγνωση γίνονται ορατές – ενσαρκωμένες εκφράσεις της κοινής μας ευθραυστότητας. Ο χορός μπορεί να αφυπνίσει την ενσυναίσθηση, να εμπνεύσει την καλοσύνη και να γεννήσει την επιθυμία για ίαση αντί για πρόκληση κακού. Πού βρίσκεται η δική μου αλήθεια; Πώς τιμώ τον εαυτό μου και την κοινότητά μου; Σε ποιον λογοδοτώ;»
Στην Ελλάδα, η σχέση με τον χορό είναι ιστορική, πολιτισμική και βαθιά ριζωμένη στη συλλογική συνείδηση. Από τις αρχαιοελληνικές λατρευτικές τελετουργίες και τους χορούς των θεατρικών έργων μέχρι τα τοπικά πανηγύρια και τις αστικές μορφές ρεμπέτικου και λαϊκού χορού, η κίνηση συνόδευε πάντα την κοινότητα, την έκφραση, τη μετάδοση της μνήμης. Οι παραδοσιακοί χοροί, όπως ο τσάμικος, ο καλαματιανός, ο πεντοζάλης και το ζεϊμπέκικο, ενσωματώνουν μορφές άγραφης αφήγησης και συλλογικής μνήμης. Κάθε χορός, κάθε βήμα, αντανακλά την ιστορία του τόπου από τον οποίο προέρχεται, τα βιώματα των ανθρώπων που τον διαμόρφωσαν, τις κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες εξελίχθηκε. Οι χοροί αυτοί λειτουργούν και ως μέσο κοινωνικής ένταξης, ενδυνάμωσης και συμμετοχής, προσφέροντας έναν κοινό παλμό που ενώνει τους συμμετέχοντες ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή κοινωνικής προέλευσης.
Παράλληλα με την πλούσια παράδοση, η Ελλάδα διαθέτει και ένα ζωντανό και δυναμικά εξελισσόμενο πεδίο σύγχρονου χορού. Φεστιβάλ όπως αυτό της Καλαμάτας έχουν αποκτήσει διεθνή χαρακτήρα, προσελκύοντας δημιουργούς και κοινό από όλο τον κόσμο. Καλλιτεχνικές ομάδες, χορογράφοι και χορευτές δραστηριοποιούνται με καινοτόμα έργα, που πειραματίζονται με τις φόρμες, την τεχνολογία και την κοινωνική λειτουργία του χορού. Εκπαιδευτικά ιδρύματα, δημόσια και ιδιωτικά, προσφέρουν ολοκληρωμένα προγράμματα σπουδών στον χορό, προσεγγίζοντάς τον όχι μόνο ως τεχνική δεξιότητα, αλλά και ως αντικείμενο πολιτισμικής και θεωρητικής μελέτης.
Η φετινή Ημέρα Χορού συνοδεύεται από εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Στη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα, το Μέγαρο Μουσικής φιλοξένησε μια εκτενή παράσταση με τη συμμετοχή 400 χορευτών από τοπικές σχολές και ομάδες, παρουσιάζοντας έργα που εκφράζουν τη σχέση των νέων με το σώμα, τον χώρο και την κοινότητα. Αντίστοιχες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στην Αθήνα, την Πάτρα, την Κέρκυρα και την Καλαμάτα, ενισχύοντας τη σύνδεση του κοινού με το χορευτικό φαινόμενο μέσα από συμμετοχικές, διαδραστικές και εκπαιδευτικές δράσεις.
Η Παγκόσμια Ημέρα Χορού δεν είναι απλώς μια ετήσια επέτειος ή αφορμή για παραστάσεις. Είναι μια ευκαιρία να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με την ίδια την έννοια της σωματικότητας και της έκφρασης. Σε έναν κόσμο όπου η επικοινωνία συχνά περιορίζεται σε λέξεις και οθόνες, ο χορός υπενθυμίζει ότι το σώμα είναι φορέας νοήματος, πολιτισμού και συναισθήματος. Ότι μπορεί να φωνάξει χωρίς να μιλήσει και να συνδεθεί χωρίς να εξηγήσει. Για όσους υπηρετούν αυτή την τέχνη, επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, η ημέρα αυτή αποτελεί τιμή, επιβράβευση και έμπνευση να συνεχίσουν.
Χρόνια πολλά, λοιπόν, σε όσους υπηρετούν αυτή τη μορφή έκφρασης – επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά. Σε όσους τιμούν τον ρυθμό, την πειθαρχία, την έκθεση και την ελευθερία του χορού. Σε όλους όσους συνεχίζουν να μεταδίδουν, να δημιουργούν και να εμπνέουν.
