Η κατάργηση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) για χιλιάδες οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους αποτελεί μία από τις σημαντικότερες φορολογικές παρεμβάσεις της τελευταίας περιόδου. Το μέτρο ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και αφορά τόσο την ηπειρωτική όσο και τη νησιωτική Ελλάδα, με στόχο την ενίσχυση των μικρών τοπικών κοινωνιών και την ελάφρυνση των νοικοκυριών που διαμένουν σε απομακρυσμένους ή ορεινούς οικισμούς. Η εφαρμογή της ρύθμισης θα γίνει σταδιακά. Από το έτος 2026 προβλέπεται μείωση του φόρου κατά 50% για την κύρια κατοικία φυσικών προσώπων που διαμένουν σε επιλέξιμους οικισμούς. Από το 2027 η απαλλαγή θα είναι πλήρης, καταργώντας ουσιαστικά τον φόρο για τα ακίνητα που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Το πλαίσιο της απαλλαγής είναι σαφώς ορισμένο. Η κύρια κατοικία του δικαιούχου θα πρέπει να βρίσκεται εντός οικισμού με πληθυσμό μικρότερο των 1.500 κατοίκων. Εξαιρούνται οι οικισμοί που βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής, πλην της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων. Επιπλέον, η απαλλαγή δεν ισχύει για ακίνητα που η συνολική φορολογητέα αξία τους υπερβαίνει τις 400.000 ευρώ. Ο αριθμός των ωφελούμενων ακινήτων υπολογίζεται περίπου στο ένα εκατομμύριο, με το δημοσιονομικό κόστος της πλήρους εφαρμογής του μέτρου να φτάνει τα 75 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση. Ανάμεσα στους χιλιάδες οικισμούς που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα απαλλαγής βρίσκεται και σημαντικός αριθμός κοινοτήτων του Δήμου Ακτίου–Βόνιτσας, στην Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας, ενταγμένος στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Οι οικισμοί αυτοί, μικροί σε πληθυσμό αλλά ζωτικοί για την κοινωνική και πολιτισμική συνοχή της περιοχής, αντανακλούν την εικόνα της ελληνικής υπαίθρου, με διάσπαρτους πληθυσμούς και περιορισμένες υποδομές. Η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ εκτιμάται ότι θα προσφέρει ουσιαστική ανακούφιση σε πολλά νοικοκυριά, ιδιαίτερα σε περιοχές που αντιμετωπίζουν φαινόμενα πληθυσμιακής συρρίκνωσης και οικονομικής στασιμότητας. Παρακάτω παρουσιάζεται αναλυτικά η λίστα με τους οικισμούς του Δήμου Ακτίου–Βόνιτσας που, βάσει πληθυσμιακών στοιχείων, εμπίπτουν στα κριτήρια απαλλαγής:
Άκτιον – 171 κάτοικοι
Νέα Καμαρίνα – 40 κάτοικοι
Άγιος Νικόλαος – 569 κάτοικοι
Άι Γιάννης – 3 κάτοικοι
Δρυμός – 418 κάτοικοι
Πέτρα – 0 κάτοικοι
Θύριον – 555 κάτοικοι
Γούργουβλη – 24 κάτοικοι
Μοναστηράκιον – 1179 κάτοικοι
Κορπή – 0 κάτοικοι
Παλιάμπελα – 514 κάτοικοι
Βαρκό – 6 κάτοικοι
Βολίμι – 0 κάτοικοι
Ρούγα – 0 κάτοικοι
Άγιος Νικόλαος (επαναλαμβανόμενος) – 70 κάτοικοι
Λουτράκιον – 26 κάτοικοι
Αετός – 426 κάτοικοι
Αχυρά – 100 κάτοικοι
Κομπωτή – 318 κάτοικοι
Κονοπίνα – 310 κάτοικοι
Τρύφος – 524 κάτοικοι
Μονή Αγίου Δημητρίου – 0 κάτοικοι
Περιβόλια – 22 κάτοικοι
Σκλάβαινα – 14 κάτοικοι
Βάτος – 0 κάτοικοι
Περατιά – 241 κάτοικοι
Αγία Βαρβάρα – 137 κάτοικοι
Βαγιά (νησίς) – 0 κάτοικοι
Φορτί (νησίς) – 0 κάτοικοι
Πλαγιά – 937 κάτοικοι
Αμμούσα – 69 κάτοικοι
Παλιά Πλαγιά – 0 κάτοικοι
Πογωνιά – 348 κάτοικοι
Άγιος Νικόλαος (νησίς) – 0 κάτοικοι
Βαρκό (επαναλαμβανόμενος) – 4 κάτοικοι
Στενόν – 34 κάτοικοι
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, σχεδόν το σύνολο των οικισμών του Δήμου Ακτίου–Βόνιτσας εμπίπτει στις προβλέψεις της ρύθμισης, δεδομένου ότι ο πληθυσμός τους δεν ξεπερνά τους 1.500 κατοίκους. Αξίζει να σημειωθεί πως αρκετοί από αυτούς έχουν ελάχιστους ή ακόμη και μηδενικούς μόνιμους κατοίκους, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη δημογραφική πραγματικότητα της υπαίθρου σε πολλές περιοχές της χώρας. Η απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ αναμένεται να ενισχύσει την παραμονή ή και την επιστροφή κατοίκων, καθώς μειώνει το φορολογικό βάρος, ειδικά για τους μόνιμους κατοίκους με περιορισμένα εισοδήματα. Ταυτόχρονα, δίνει έμφαση στην αξία της κατοικίας στην περιφέρεια όχι ως περιουσιακό στοιχείο με φορολογική επιβάρυνση, αλλά ως βασικό στοιχείο επιβίωσης, πολιτιστικής ταυτότητας και ενδεχομένως ανάπτυξης, αν συνοδευτεί από συμπληρωματικές πολιτικές υποδομών και παροχών. Εφόσον η εφαρμογή συνοδευτεί από κατάλληλη ενημέρωση και διοικητική υποστήριξη, είναι πιθανό να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια ήπια αλλά σταδιακή αναζωογόνηση της τοπικής κοινωνικής ζωής στους μικρούς αυτούς οικισμούς
