Οι Τρεις Λίμνες Της Βόνιτσας: Ένα Σπάνιο Φυσικό Φαινόμενο Στο Δήμο Ακτίου – Βόνιτσας

Η πρώτη από τις τρεις λίμνες,  Λιμνοβρόχια,  βρίσκεται αριστερά του εθνικού δρόμου Βόνιτσας-Λευκάδας, λίγο έξω από την πόλη της Βόνιτσας. Είναι γνωστή ως “Λιμνοβρόχι Μαγγάνου” (Κομήτη)  μια παραλλαγή του ονόματος “Λινοβρόχι,” το οποίο προέρχεται από την ιστορική χρήση των νερών της για την επεξεργασία λιναριού. Το όνομα αυτό μαρτυρεί τη σημαντική οικονομική και πολιτιστική σύνδεση της λίμνης με τις παραδοσιακές δραστηριότητες της περιοχής.

Η δεύτερη λίμνη βρίσκεται πολύ κοντά στην πρώτη, στο ίδιο σχεδόν χιλιόμετρο, αλλά αυτή τη φορά στα δεξιά του δρόμου προς τη Λευκάδα. Το Λιμνοβρόχι Καλντερίμι, αυτή η λίμνη, αν και λιγότερο γνωστή, έχει παρόμοια γεωλογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά με την πρώτη.

Η τρίτη λίμνη συναντάται στον δρόμο που οδηγεί από τη Βόνιτσα προς το Άκτιο, στην περιοχή Λειβαδάκια, στα αριστερά της διαδρομής. Κάθε μία από αυτές τις λίμνες έχει ξεχωριστή σημασία, προσθέτοντας στη γεωλογική και φυσική ποικιλομορφία της περιοχής​.

Οι δύο πρώτες λίμνες περιέχουν υφάλμυρο νερό, λόγω της επικοινωνίας τους με τη θάλασσα. Η τρίτη λίμνη, στην περιοχή Λειβαδάκια, ξεχωρίζει γιατί έχει γλυκό, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερη και σημαντική για την αγροτική κοινότητα.

Οι λίμνες αποτελούν κομμάτι της ευρύτερης καρστικής ζώνης της Δυτικής Ελλάδας, όπου το νερό διαμορφώνει το έδαφος, δημιουργώντας φυσικές κοιλότητες και καταβόθρες, που με την πάροδο του χρόνου μετατράπηκαν σε λίμνες.

Λινοβρόχι Μαγγάνου (Λίμνη Κομήτη)

Το Λινοβρόχι Μαγγάνου, γνωστό και ως Λίμνη Κομήτη, είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον φυσικό φαινόμενο που βρίσκεται νοτιοδυτικά της Βόνιτσας, σε απόσταση μόλις 1,5 χιλιομέτρου από την πόλη. Με την πρώτη ματιά, η λίμνη ξεχωρίζει για το κυκλικό της σχήμα, το οποίο παραπέμπει σε φυσικό κρατήρα για αυτό και έδωσε τη λαϊκή πεποίθηση ότι προήλθε από την πτώση κομήτη. Παρόλο που αυτή η θεωρία διατηρείται σαν μύθος, οι γεωλόγοι έχουν διαπιστώσει ότι η λίμνη έχει καρστική προέλευση. Αυτό σημαίνει ότι σχηματίστηκε μέσω της διάβρωσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων της περιοχής και της σταδιακής κατάρρευσης των θόλων που υπήρχαν κάτω από την επιφάνειά της.

Αυτό το φαινόμενο είναι κοινό σε περιοχές όπου κυριαρχεί ο ασβεστόλιθος, με τον χρόνο να δημιουργεί υπόγειες κοιλότητες που τελικά καταρρέουν, δημιουργώντας φυσικές καταβόθρες. Η καρστική προέλευση εξηγεί και το γιατί η λίμνη Κομήτη έχει τόσο εντυπωσιακή γεωλογική μορφολογία και γιατί εμφανίζεται με τόσο καλά διαμορφωμένα “φρύδια” από πέτρωμα γύρω από την επιφάνειά της. Παρόλο που τα χαρακτηριστικά της λίμνης μπορεί να παραπέμπουν σε πρόσκρουση κομήτη, δεν υπάρχουν στοιχεία που να στηρίζουν αυτή τη θεωρία, όπως συμπιεσμένα στρώματα εδάφους ή διάσπαρτοι βράχοι γύρω από την περιοχή.

Η λίμνη αυτή δεν είναι μόνο γεωλογικά ενδιαφέρουσα, αλλά και οικολογικά σημαντική. Με υψόμετρο μόλις 7 μέτρα και διάμετρο περίπου 900 μέτρα, η λίμνη βρίσκεται σε μια ζώνη όπου επικρατεί πυκνή βλάστηση. Στα όρια της λίμνης, απλώνονται καλάμια και βούρλα, που παρέχουν καταφύγιο σε πλήθος υδρόβιων και παρυδάτιων πουλιών. Φαλαρίδες, πρασινοκέφαλες πάπιες, σταχτοτσικνιάδες και πολλά άλλα είδη βρίσκουν προστασία και τροφή στους καλαμιώνες της λίμνης, ενώ γύρω από την περιοχή πετούν αρπακτικά πουλιά, όπως οι γερακίνες και οι καλαμόκιρκοι. Οι καλαμιώνες προσελκύουν επίσης πολλά μικρόπουλα, όπως κιστικόλες και μαυροσκούφηδες.

Η χλωρίδα της περιοχής είναι επίσης εξαιρετικά πλούσια, με μεσογειακά σκληρόφυλλα φυτά να κυριαρχούν στις πλαγιές του όρους Ορνίτσα. Αγριελιές, πουρνάρια, κουμαριές και σχίνα συνθέτουν την κύρια βλάστηση της περιοχής. Στα ανοίγματα των θάμνων και κοντά στις όχθες της λίμνης, φυτρώνουν είδη όπως το κολχικό Colchicum cupani και διάφορα είδη ορχιδέας, συμβάλλοντας στην πλούσια βιοποικιλότητα του τοπίου.

Η παρουσία της λίμνης Κομήτη δεν είναι μόνο σημαντική από οικολογική άποψη, αλλά και από ιστορική. Στα τέλη του 18ου αιώνα, η λίμνη αναφέρεται σε συμβόλαια ως “Λινοβρόχι Μαγγάνου. Λινοβρόχι λόγω της χρήσης των νερών της για την επεξεργασία λιναριού. Είναι αξιοσημείωτο ότι παρά την παρουσία αυτής της λίμνης και την οικολογική της αξία, δεν υπάρχει καμία αναφορά για αυτήν στους ενετικούς χάρτες, ούτε στα Νοτάρια της εποχής. Η πρώτη αναφορά στη λίμνη γίνεται σε συμβόλαια του τέλους του 18ου αιώνα, όπου ένας γαιοκτήμονας αφήνει την περιοχή στη σύζυγό του. Η παράλειψη της λίμνης στους ενετικούς χάρτες ενισχύει την άποψη ότι η περιοχή ήταν διαφορετική από ότι την γνωρίζουμε σήμερα!

‘Ένα επιχείρημα ακόμα,  είναι  η ύπαρξη των σπηλαίων της Ορνίτσας. Το όρος Ορνίτσα, το οποίο βρίσκεται κοντά στη λίμνη, φιλοξενεί πολλά σπήλαια που έχουν σχηματιστεί από καρστικές διεργασίες διάβρωσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων. Η δημιουργία των σπηλαίων αυτών υποδεικνύει ότι η γεωλογική δραστηριότητα στην περιοχή δεν περιλαμβάνει πρόσκρουση κομήτη, αλλά αντιθέτως, μακροχρόνια διάβρωση του ασβεστολιθικού εδάφους.

Δείτε εδώ—> Σπηλαιολογία Γιάννης Ζαβιτσανάκης

Τα σπήλαια της Ορνίτσας σχηματίστηκαν από τις ίδιες διεργασίες που οδήγησαν στη δημιουργία της λίμνης. Οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες που βρέθηκαν στα σπήλαια, όπως στο σπήλαιο Καρακίτσου, μαρτυρούν τη συνεχή διαμόρφωση της περιοχής από το νερό που διαπερνά τα πετρώματα. Αυτές οι υπόγειες κοιλότητες είναι χαρακτηριστικές των καρστικών φαινομένων και δείχνουν ότι η λίμνη είναι πιθανό να έχει σχηματιστεί από την κατάρρευση υπόγειων θόλων, όπως και τα σπήλαια. Αν η λίμνη είχε δημιουργηθεί από την πτώση κομήτη, θα υπήρχαν χαρακτηριστικά σημάδια πρόσκρουσης, όπως θραύσματα βράχων και συγκεκριμένες στρώσεις συμπιεσμένου εδάφους. Ωστόσο, η ύπαρξη των σπηλαίων, η γεωλογική τους προέλευση και η συνάφεια τους με τη δημιουργία της λίμνης ενισχύουν την άποψη ότι η περιοχή ακολούθησε μια φυσική πορεία γεωλογικής διάβρωσης και όχι καταστροφικής πρόσκρουσης.

Επιπλέον, το γεγονός ότι οι σπηλιές αυτές συνδέονται μεταξύ τους και μάλιστα μερικές περιλαμβάνουν υπόγειες λίμνες, προσφέρει μια συνεπή εξήγηση για το πώς οι υδάτινες μάζες της περιοχής εντάσσονται σε ένα ενιαίο γεωλογικό πλαίσιο, χωρίς την ανάγκη εξωγενών φαινομένων, όπως ένας κομήτης.

Όπως αναφέρει ο Στέλιος Ντίνος, κατά τη διάνοιξη του δρόμου Βόνιτσας-Λευκάδας, στην περιοχή Καλτερίμι, ανακαλύφθηκαν δύο σπήλαια με εντυπωσιακούς σταλακτίτες. Ωστόσο, αντί να προστατευθούν, ορισμένοι κάτοικοι αφαίρεσαν σταλακτίτες από τα σπήλαια για να διακοσμήσουν τα σπίτια τους. Αυτό το γεγονός οδήγησε στην καταστροφή ενός σημαντικού τμήματος των σπηλαίων. Οι σταλακτίτες, που χρειάζονται εκατοντάδες χρόνια για να σχηματιστούν, καταστράφηκαν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα λόγω αυτής της παρέμβασης.

Για να αποφευχθεί περαιτέρω καταστροφή και βανδαλισμός, οι αρμόδιες αρχές αποφάσισαν να σφραγίσουν τις εισόδους των σπηλαίων, αφήνοντας ένα σημαντικό μέρος της φυσικής κληρονομιάς της περιοχής αναξιοποίητο και μη προσβάσιμο.

Λινοβρόχι  Kαλντερίμι

Η Λίμνη Καλντερίμι αποτελεί μία από τις τρεις λίμνες της περιοχής Λινοβρόχια, κοντά στη Βόνιτσα. Βρίσκεται στα δεξιά του δρόμου που οδηγεί από τη Βόνιτσα στη Λευκάδα και είναι λιγότερο γνωστή από τις άλλες δύο λίμνες, αλλά εξίσου σημαντική από γεωλογική και οικολογική άποψη.

Η λίμνη έχει υφάλμυρο νερό, λόγω της επικοινωνίας της με τη θάλασσα, παρόμοια με τις άλλες δύο λίμνες της περιοχής. Το τοπίο γύρω από τη λίμνη είναι πλούσιο σε φυσική βλάστηση, με χαρακτηριστικά καλαμιώνες και άλλες μεσογειακές φυτοκοινωνίες. Επίσης, η γεωλογική της προέλευση συνδέεται με τις καρστικές διεργασίες που κυριαρχούν στην περιοχή, όπως και στις άλλες λίμνες Λινοβρόχια, όπου η διάβρωση των ασβεστολιθικών πετρωμάτων δημιούργησε κοιλότητες που τελικά κατέρρευσαν, σχηματίζοντας τις λίμνες.

Η λίμνη Καλντερίμι συνδέεται με έναν θρύλο τραγικού χαρακτήρα, που αναφέρεται στον θάνατο μιας νεαρής κοπέλας η οποία ήταν έγκυος. Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, το δράμα αυτό εκτυλίχθηκε στα νερά της λίμνης, και η ιστορία έχει μείνει στη συλλογική μνήμη της περιοχής. Παρόλο που οι λεπτομέρειες για το γεγονός αυτό είναι ασαφείς και δεν υπάρχουν επαρκείς ιστορικές αναφορές για να τεκμηριωθεί πλήρως, η αφήγηση έχει περάσει μέσα από τις γενιές, ενισχύοντας τον μυστηριακό χαρακτήρα της λίμνης.

Λινοβρόχι Λειβαδάκια

Η τελευταία λίμνη από τις τρεις λίμνες Λινοβρόχια, βρίσκεται στην περιοχή Λειβαδάκια, κοντά στον δρόμο που οδηγεί από τη Βόνιτσα προς το Άκτιο. Αυτή η λίμνη διαφέρει από τις άλλες δύο κυρίως λόγω του νερού της, το οποίο είναι γλυκό, σε αντίθεση με το υφάλμυρο νερό των άλλων δύο λιμνών, που συνδέονται με τη θάλασσα. Η λίμνη στα Λειβαδάκια αποτελεί μια σημαντική πηγή νερού για την περιοχή.

Η φυσική της ομορφιά ενισχύεται από το περιβάλλον τοπίο, που αποτελείται από πυκνή βλάστηση και πλούσια πανίδα. Οι καλαμιώνες στις όχθες της λίμνης και η ποικιλία των φυτών και ζώων που βρίσκονται γύρω της την καθιστούν ένα ζωτικό τμήμα του τοπικού οικοσυστήματος.

Όπως και οι άλλες δύο λίμνες, η λίμνη στα Λειβαδάκια έχει καρστική προέλευση. Η γεωλογική δομή της περιοχής, με ασβεστολιθικά πετρώματα που έχουν διαβρωθεί με τον χρόνο, δημιούργησε υπόγειες κοιλότητες που τελικά κατέρρευσαν, σχηματίζοντας τις λίμνες που βλέπουμε σήμερα.

Πηγές—-> iaitoloakarnania.gr / iaitoloakarnania.gr / xiromero.gr