Από την 1η Δεκεμβρίου 2024, οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα θα έρθουν αντιμέτωπες με μια σημαντική αλλαγή: την εφαρμογή του ψηφιακού δελτίου αποστολής. Αυτή η νέα απαίτηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) αποτελεί μέρος του ψηφιακού μετασχηματισμού της φορολογικής διοίκησης, με στόχο τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών και τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης. Παρά τα υποσχόμενα οφέλη, η νέα αυτή πρακτική εγείρει ανησυχίες για την επιβάρυνση που θα προκαλέσει στις επιχειρήσεις, ιδίως στις μικρομεσαίες.
Τι είναι το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής;
Το ψηφιακό δελτίο αποστολής είναι ένα ηλεκτρονικό έγγραφο που υποχρεούται να εκδώσει κάθε επιχείρηση πριν από τη διακίνηση αγαθών, ανεξαρτήτως του σκοπού της διακίνησης. Σε αντίθεση με την προηγούμενη πρακτική, όπου οι πληροφορίες σχετικά με την αξία των συναλλαγών διαβιβάζονταν στην πλατφόρμα των ηλεκτρονικών βιβλίων (myData), το ψηφιακό δελτίο αποστολής θα παρακολουθεί πλέον και τις ποσότητες των αγαθών που διακινούνται.
Στόχος της ρύθμισης αυτής είναι να δημιουργηθεί μια “ψηφιακή αποθήκη”, όπου η ΑΑΔΕ θα μπορεί να έχει πλήρη εικόνα σε πραγματικό χρόνο για τα αγαθά που βρίσκονται στις αποθήκες των επιχειρήσεων, είτε στην έδρα είτε σε υποκαταστήματα.
Οι Προκλήσεις για τις Επιχειρήσεις
Η εισαγωγή του ψηφιακού δελτίου αποστολής αναμένεται να φέρει προκλήσεις για πολλές επιχειρήσεις, ιδιαίτερα για τις μικρομεσαίες και τους αγρότες. Πολλές από αυτές θα πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες διαδικασίες, όπως η κωδικοποίηση των αγαθών με τη χρήση κωδικών συνδυασμένης ονοματολογίας του τελωνειακού συστήματος (Taric), και η διαβίβαση των στοιχείων διακίνησης στην πλατφόρμα myData πριν από την έναρξη της διακίνησης.
Η εφαρμογή του νέου συστήματος θα απαιτήσει σημαντική εκπαίδευση και επένδυση σε τεχνολογικά μέσα. Επιπλέον, φαίνεται πως οδηγούμαστε προς την ανάγκη απόκτησης νέου εξοπλισμού, όπως μια all-in-one μηχανή που θα σκανάρει barcodes, καθώς χωρίς αυτή η αλλαγή δεν θα μπορέσει να είναι εφικτή, αν και αυτό δεν μας το λένε ακόμα ανοιχτά. Πολλές επιχειρήσεις θα χρειαστεί να αναβαθμίσουν τον εξοπλισμό τους και να εγκαταστήσουν νέα λογισμικά, κάτι που θα επιβαρύνει το κόστος λειτουργίας τους. Αυτή η τεχνολογική αναβάθμιση μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα κοστοβόρα για μικρές επιχειρήσεις που ήδη αντιμετωπίζουν οικονομικές προκλήσεις.
Οι Αγρότες και ο Πρωτογενής Τομέας
Ο πρωτογενής τομέας θα πρέπει επίσης να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις. Οι αγρότες θα είναι υποχρεωμένοι να εκδίδουν δελτία αποστολής πριν καν το φορτηγό φύγει από το χωράφι, κάτι που για πολλούς φαίνεται πρακτικά δύσκολο. Επιπλέον, η “χειρόγραφη” έκδοση των δελτίων αποστολής καταργείται, αναγκάζοντας τους αγρότες να επενδύσουν σε μηχανογραφικά συστήματα και να εξοικειωθούν με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων.
Για τις μικρές επιχειρήσεις και τους αγρότες, η μετάβαση αυτή δεν είναι απλή υπόθεση. Ο επιπλέον χρόνος και το κόστος που απαιτούνται για την τεχνολογική αναβάθμιση μπορεί να αποβούν δυσβάστακτα, ενώ η έλλειψη υποδομών σε κάποιες περιοχές της χώρας, όπως το περιορισμένο δίκτυο internet, δυσκολεύει περαιτέρω την κατάσταση.
Οι Επιπτώσεις στη Λειτουργία των Επιχειρήσεων
Η εφαρμογή του ψηφιακού δελτίου αποστολής θα μεταβάλλει σημαντικά την καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων. Κάθε φορά που θα γίνεται μια διακίνηση αγαθών, ανεξαρτήτως του σκοπού της, το παραστατικό θα πρέπει να διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα myData. Αν υπάρξουν αποκλίσεις στην παραλαβή των αγαθών, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να τις δηλώνουν, προσθέτοντας επιπλέον γραφειοκρατία στη διαδικασία.
Επιπλέον, η εξάρτηση από την πρόσβαση στο internet σημαίνει ότι οποιαδήποτε τεχνική δυσλειτουργία ή διακοπή σύνδεσης μπορεί να προκαλέσει καθυστερήσεις και προβλήματα στη διακίνηση των αγαθών. Οι επιχειρήσεις σε περιοχές με αδύναμη ή ακριβή πρόσβαση στο διαδίκτυο θα αντιμετωπίσουν σημαντικά εμπόδια στην εφαρμογή των νέων μέτρων.
Πολλές επιχειρήσεις προβλέπεται ότι θα κλείσουν καθώς δεν θα αντέξουν την μετάβαση, όπως και ο κλάδος των λογιστών θα υποστεί άλλη μία επιβάρυνση στις εργασίες του!
Θέματα Ασφάλειας Δεδομένων
Η ψηφιακή παρακολούθηση της διακίνησης αγαθών εγείρει επίσης ζητήματα ασφάλειας των δεδομένων. Οι πληροφορίες που διαβιβάζονται στην πλατφόρμα myData αφορούν ευαίσθητα δεδομένα των επιχειρήσεων, όπως τιμοκατάλογοι, εκπτώσεις και στοιχεία πελατών. Αυτές οι πληροφορίες είναι ευάλωτες σε κυβερνοεπιθέσεις, κάτι που προκαλεί ανησυχία σχετικά με την προστασία των δεδομένων των επιχειρήσεων.
Ποιους Αφορά η Εξαίρεση από το Μέτρο;
Από την εφαρμογή του ψηφιακού δελτίου αποστολής εξαιρούνται συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως:
- Αγρότες του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ.
- Φυσικά πρόσωπα που πωλούν προϊόντα ή υπηρεσίες ευκαιριακά, για συναλλαγές έως 10.000 ευρώ.
- Δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι και συνταξιούχοι που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
- Διακινήσεις αγαθών μέσω δικτύου συνεχούς ροής (π.χ. φυσικό αέριο, ηλεκτρικό ρεύμα).
Προοπτικές για το Μέλλον
Η υλοποίηση των ηλεκτρονικών παραστατικών διακίνησης είναι μέρος της ευρύτερης προσπάθειας εκσυγχρονισμού της φορολογικής διοίκησης. Παρά τα πιθανά οφέλη, όπως η βελτίωση της διαφάνειας και της φορολογικής συμμόρφωσης, είναι φανερό ότι η μετάβαση αυτή θα φέρει προκλήσεις για τις επιχειρήσεις, ιδίως για τις μικρότερες.
Είναι απαραίτητο η φορολογική διοίκηση να προσφέρει ευέλικτες λύσεις και υποστήριξη προς τις επιχειρήσεις, όπως δωρεάν εφαρμογές και ευκολίες προσαρμογής, ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση και να διευκολυνθεί η μετάβαση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει η ελληνική οικονομία να επωφεληθεί από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, χωρίς να δημιουργηθούν αδικαιολόγητα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα.
