Η συζήτηση για την εγκατάσταση πλωτού φωτοβολταϊκού σταθμού στον Αμβρακικό Κόλπο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στην πολιτική σκηνή όσο και στους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς φορείς. Το έργο, ισχύος 7 MW, προορίζεται να καλύψει μεγάλη έκταση της προστατευόμενης περιοχής από το Φανάρι έως την Αμφιλοχία. Η Νέα Αριστερά φέρνει το θέμα στη Βουλή, θέτοντας ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα της αδειοδότησης και τον αντίκτυπο που ενδέχεται να έχει στην οικολογική ισορροπία μιας από τις πιο σημαντικές φυσικές περιοχές της Ελλάδας.
Ο Αμβρακικός Κόλπος αποτελεί Εθνικό Πάρκο και ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, ενώ οι υγρότοποί του προστατεύονται από τη συνθήκη Ramsar. Είναι γνωστός για τη μοναδική του βιοποικιλότητα, που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μεταβατικό σύστημα της χώρας, σημαντικούς πληθυσμούς πουλιών και θαλάσσιων θηλαστικών, καθώς και ένα μοναδικό υποπληθυσμό ρινοδέλφινων, τα οποία χαρακτηρίζονται ως «Κρίσιμα Απειλούμενα» στην Κόκκινη Λίστα της IUCN. Παρά την υψηλή οικολογική του αξία, η προτεινόμενη εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού σταθμού φαίνεται να εντάσσεται σε μια ευνοϊκή διαδικασία αδειοδότησης που θεσπίστηκε με τον νόμο 4951/2022.
Η νομοθεσία αυτή περιλαμβάνει ειδικές προβλέψεις για τα πιλοτικά θαλάσσια πλωτά φωτοβολταϊκά έργα, επιτρέποντας την παράκαμψη συγκεκριμένων διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης και άλλων διοικητικών δεσμεύσεων. Ωστόσο, οι αντιδράσεις υπογραμμίζουν ότι το συγκεκριμένο έργο ξεπερνά τα επιτρεπόμενα όρια ισχύος που ορίζει ο νόμος για πιλοτικά έργα, τα οποία ορίζονται από 0,5 MW έως 1 MW. Το μέγεθος του σχεδιαζόμενου σταθμού, όπως και η τοποθεσία εγκατάστασής του, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη συμβατότητα του έργου με την περιβαλλοντική νομοθεσία και τις δεσμεύσεις προστασίας της περιοχής.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, το iSea, και το Tethys Research Institute, καθώς και πανεπιστημιακά εργαστήρια, όπως το Oceanus Lab του Πανεπιστημίου Πατρών, εκφράζουν έντονες ανησυχίες για τις επιπτώσεις του έργου. Τονίζουν ότι η περιοχή φιλοξενεί σημαντικούς πληθυσμούς πουλιών, καρχαριών, σαλαχιών και δελφινιών και ότι τέτοιου είδους έργα μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά την ισορροπία του οικοσυστήματος. Επιπλέον, σύλλογοι επαγγελματιών και ερασιτεχνών αλιέων, όπως και τοπικοί δήμοι, ζητούν να αποτραπεί η εγκατάσταση, αναφέροντας ότι θα επηρεαστούν αρνητικά η τοπική αλιεία και άλλες παραδοσιακές δραστηριότητες.
Η ερώτηση της Νέας Αριστεράς προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος εστιάζει σε συγκεκριμένα ζητήματα, όπως το αν το έργο πληροί τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας, σε ποιο στάδιο βρίσκεται η αδειοδότησή του, και εάν υπάρχει δυνατότητα κατάτμησής του ώστε να προσαρμοστεί στα επιτρεπόμενα όρια. Παράλληλα, τίθεται το ζήτημα της ανάγκης για πιλοτικά έργα που να είναι υποδειγματικά ως προς την προστασία του περιβάλλοντος και όχι να βασίζονται σε εξαιρέσεις και παρακάμψεις της νομοθεσίας. Οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς τονίζουν ότι η υλοποίηση τέτοιων έργων σε περιοχές με εξαιρετική οικολογική αξία πρέπει να γίνεται με αυστηρά κριτήρια και πλήρη διαφάνεια.
Η συζήτηση για τα πλωτά φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο για τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αν και τα έργα αυτά μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και στην ενεργειακή αυτονομία της χώρας, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι η ανάπτυξή τους πρέπει να γίνεται με σεβασμό στις περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας. Ειδικά για περιοχές όπως ο Αμβρακικός Κόλπος, είναι κρίσιμο να διασφαλίζεται ότι δεν θα υπονομεύεται η φυσική και πολιτισμική τους κληρονομιά στο όνομα της ανάπτυξης.
Η υπόθεση αυτή φωτίζει την ανάγκη για καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στην προώθηση της πράσινης ενέργειας και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος. Με τη συζήτηση στη Βουλή να παραμένει ανοιχτή, μένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση και αν θα υπάρξει αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο ή προσαρμογή των διαδικασιών αδειοδότησης. Το βέβαιο είναι ότι η κοινωνία, οι περιβαλλοντικοί φορείς και οι τοπικές κοινότητες θα συνεχίσουν να παλεύουν για τη διαφύλαξη του πολύτιμου αυτού οικοσυστήματος.
