Με στόχο την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής και την ενδυνάμωση της θερμοκηπιακής καλλιέργειας, η ελληνική κυβέρνηση ανακοινώνει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ύψους 600 εκατ. ευρώ, στοχεύοντας να γεφυρώσει το χάσμα με άλλες χώρες όπως η Ολλανδία, που διαθέτει πολλαπλάσιες θερμοκηπιακές εκτάσεις. Το πρόγραμμα ανακοινώθηκε επίσημα από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της 88ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), και αποτελεί μέρος μιας γενικότερης στρατηγικής για την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα.
Στόχοι του προγράμματος
Το νέο πρόγραμμα στοχεύει να ενισχύσει τη βιώσιμη ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα φιλοδοξεί να αυξήσει την παραγωγικότητα των καλλιεργητών και να βελτιώσει τη θέση των ελληνικών προϊόντων στην ανταγωνιστική διεθνή αγορά.
Με βάση τα στατιστικά στοιχεία, η Ελλάδα διαθέτει περίπου 50.000 στρέμματα θερμοκηπίων, με την Κρήτη να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο (15.500 στρέμματα) και τη Θεσσαλία να ακολουθεί (3.500 στρέμματα). Η συνολική παραγωγή θερμοκηπιακών προϊόντων φτάνει τους 496.000 τόνους ετησίως. Ωστόσο, η χώρα μας απέχει πολύ από τις επιδόσεις χωρών όπως η Ολλανδία (120.000 στρέμματα) και η Τουρκία (800.000 στρέμματα), γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για σημαντική βελτίωση των υποδομών και της παραγωγικότητας.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, υπογράμμισε τη σημασία της στήριξης των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, αναφέροντας ότι «η ενίσχυση των θερμοκηπίων αποτελεί μονόδρομο για την αγροτική παραγωγή», ενώ επεσήμανε πως η κυβέρνηση αναγνωρίζει τη στρατηγική σημασία του πρωτογενούς τομέα για την ανάπτυξη τόσο της οικονομίας όσο και των τοπικών κοινωνιών.
Η χρηματοδότηση και οι δικαιούχοι
Το συνολικό ποσό των 600 εκατ. ευρώ θα διανεμηθεί με συγκεκριμένο μοντέλο χρηματοδότησης: το 50% του προγράμματος θα καλυφθεί από κονδύλια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), το 35% από τραπεζικό δανεισμό, ενώ το υπόλοιπο 15% θα προέλθει από ιδίους πόρους των δικαιούχων.
Δικαιούχοι του προγράμματος είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου όπως ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών και αγροτικοί συνεταιρισμοί.
Καινοτόμα χαρακτηριστικά του προγράμματος
Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του προγράμματος είναι η υιοθέτηση καινοτόμων αγροβολταϊκών συστημάτων, τα οποία θα επιτρέψουν στους παραγωγούς να εκμεταλλεύονται τη γη τους διπλά: όχι μόνο για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων μέσα στα θερμοκήπια, αλλά και για την εγκατάσταση ηλιακών πάνελ στις στέγες τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι παραγωγοί θα μπορούν να μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα, αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια για να καλύψουν τις ανάγκες τους σε ηλεκτρικό ρεύμα.
Αυτή η τεχνολογική καινοτομία αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις περιοχές με έντονη λειψυδρία, όπως η Κρήτη και η Θεσσαλία, καθώς τα θερμοκήπια θα απαιτούν λιγότερες ποσότητες νερού, προσφέροντας έναν βιώσιμο τρόπο παραγωγής με χαμηλότερο κόστος και μεγαλύτερη απόδοση ανά στρέμμα.
Η σημασία των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στην ελληνική γεωργία
Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την προστασία των αγροτικών προϊόντων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τον κ. Τσιάρα, οι καλλιέργειες αυτές προσφέρουν σημαντικά οφέλη όπως μείωση της κατανάλωσης υδάτινων πόρων και φυτοφαρμάκων, ενώ επιτρέπουν την παραγωγή περισσότερων προϊόντων με χαμηλότερο κόστος.
Στην Ελλάδα, τα κυριότερα θερμοκηπιακά προϊόντα είναι η τομάτα (38% της παραγωγής), η φράουλα (25%) και τα αγγουράκια (15%). Η παραγωγή αυτών των προϊόντων όχι μόνο καλύπτει την εγχώρια ζήτηση, αλλά συμβάλλει και στην εξαγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας σε διεθνείς αγορές.
Προκλήσεις και προοπτικές
Παρά τη μεγάλη δυναμική που προσφέρει το πρόγραμμα, υπάρχουν και προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η ανάγκη για επενδύσεις σε εξειδικευμένο εξοπλισμό, η εκπαίδευση των καλλιεργητών στη χρήση των νέων τεχνολογιών και η εξασφάλιση επαρκών πόρων παραμένουν ζητήματα που πρέπει να λυθούν για την επιτυχή εφαρμογή του προγράμματος.
Παράλληλα, η διεθνής ανταγωνιστικότητα της ελληνικής αγροτικής παραγωγής θα εξαρτηθεί από το πώς θα ανταποκριθεί ο κλάδος στις νέες απαιτήσεις των αγορών. Ωστόσο, με τη στήριξη της κυβέρνησης και τη συνεργασία του τραπεζικού τομέα, το πρόγραμμα αυτό προσφέρει νέες ευκαιρίες για τους αγρότες, βοηθώντας τους να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους.
