Την περίοδο αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη ένα νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης του δικτύου των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ), το οποίο αποσκοπεί κυρίως στη μείωση των λειτουργικών δαπανών, με βασικό στόχο να περιοριστεί ο αριθμός των καταστημάτων που οδηγούνται σε λουκέτο, κυρίως στην επαρχία. Η βασική πρόταση που εξετάζεται είναι η μεταφορά ορισμένων ταχυδρομικών υπηρεσιών στους χώρους των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), με τη μορφή του μοντέλου «shop in shop», δηλαδή χωρίς αυτόνομα καταστήματα, αλλά με υπαλλήλους των ΕΛΤΑ να εξυπηρετούν το κοινό από εντός των ΚΕΠ. Η λογική αυτής της προσέγγισης είναι απλή: μείωση εξόδων για ενοίκια, ηλεκτρικό ρεύμα και άλλα πάγια, χωρίς όμως να καταργείται εντελώς η παρουσία των ταχυδρομικών υπηρεσιών από περιοχές που έχουν ανάγκη.
Παρ’ όλα αυτά, η πλήρης ενσωμάτωση των ταχυδρομικών υπηρεσιών στα ΚΕΠ δεν θεωρείται άμεσα εφαρμόσιμη, κυρίως λόγω της έλλειψης υποδομών στα ΚΕΠ που είναι απαραίτητες για πιο σύνθετες υπηρεσίες, όπως χρηματοοικονομικές συναλλαγές και εξειδικευμένες λειτουργίες. Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο στην περιφέρεια, όπου συχνά τα ταχυδρομεία είναι ο μόνος φορέας παροχής τέτοιου είδους υπηρεσιών. Επιπλέον, πολλά ΚΕΠ στεγάζονται ήδη σε περιορισμένους χώρους που δεν επιτρέπουν την προσθήκη επιπλέον προσωπικού ή εξοπλισμού.
Το σχέδιο αναδιάρθρωσης έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς ανακοινώθηκε πρόσφατα ο κατάλογος με 158 καταστήματα της περιφέρειας που επρόκειτο να κλείσουν. Οι αντιδράσεις αυτές ανάγκασαν τη διοίκηση να ανακοινώσει τρίμηνη παράταση στη λειτουργία των συγκεκριμένων σημείων, ώστε να προχωρήσει πρώτα ένας κύκλος διαβούλευσης με τοπικούς φορείς και κοινότητες. Σε αρκετές περιπτώσεις, δημοτικές αρχές εξέφρασαν τη διάθεση να αναλάβουν οι ίδιες την κάλυψη λειτουργικών εξόδων, προκειμένου να διατηρηθεί η παρουσία των ΕΛΤΑ στις περιοχές τους. Η συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, επομένως, φαίνεται πως θα παίξει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των τελικών αποφάσεων.
Ένα ακόμη σενάριο που βρίσκεται υπό εξέταση είναι η δυνατότητα να αναλάβουν ιδιώτες τη λειτουργία ταχυδρομικών σημείων μέσω διαγωνισμών. Το σύστημα αυτό ήδη εφαρμόζεται σε μικρή κλίμακα μέσω των λεγόμενων «πρακτορείων», δηλαδή καταστημάτων που λειτουργούν υπό καθεστώς συνεργασίας με τα ΕΛΤΑ και παρέχουν βασικές υπηρεσίες. Ωστόσο, ορισμένα από τα υφιστάμενα πρακτορεία έχουν κλείσει λόγω μειωμένης ζήτησης, γεγονός που δημιουργεί επιφυλάξεις σχετικά με τη βιωσιμότητα αυτού του μοντέλου, ειδικά σε περιοχές με χαμηλή εμπορική δραστηριότητα.
Όλες αυτές οι εναλλακτικές εξετάζονται προσεκτικά, με στόχο να διασφαλιστεί η παρουσία των ΕΛΤΑ σε καίρια γεωγραφικά σημεία, ενώ ταυτόχρονα να μειωθεί το λειτουργικό κόστος. Η μέχρι τώρα θέση της διοίκησης είναι ότι θα πρέπει να διατηρηθεί τουλάχιστον ένα ταχυδρομείο σε κάθε νησί, καθώς και σε όλους τους μητροπολιτικούς δήμους της χώρας. Σήμερα, το δίκτυο των ΕΛΤΑ περιλαμβάνει περίπου 410 καταστήματα, αριθμός μειωμένος σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, καθώς 46 σημεία έχουν ήδη κλείσει, κυρίως στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Αντίστοιχη πορεία ακολουθούν και αρκετά κέντρα διανομής, πολλά από τα οποία έχουν ήδη μεταβιβαστεί σε ιδιώτες.
Αναφορικά με το ανθρώπινο δυναμικό, βασική προτεραιότητα είναι ο περιορισμός των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, αφού όσοι εργαζόμενοι απασχολούνταν σε καταστήματα που έχουν κλείσει, δεν ανανεώθηκαν. Για το μόνιμο προσωπικό, εξετάζεται το ενδεχόμενο εθελουσίας εξόδου, ενώ παράλληλα γίνεται προσπάθεια να μετακινηθούν εργαζόμενοι σε καταστήματα που παραμένουν σε λειτουργία. Η διοίκηση υπογραμμίζει ότι οι αλλαγές αυτές κρίνονται απαραίτητες για τη βιωσιμότητα του οργανισμού, ο οποίος τα τελευταία χρόνια καταγράφει ζημιογόνα αποτελέσματα.
Η ανάγκη για βελτίωση των υπηρεσιών είναι διαρκής, με τους χρόνους παράδοσης να παραμένουν ένα από τα βασικά σημεία κριτικής προς τον οργανισμό. Η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων έχει επιβάλει κατ’ επανάληψη κυρώσεις για καθυστερήσεις και χαμηλό επίπεδο εξυπηρέτησης. Στο πλαίσιο αυτό, ένα από τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης της επιτυχίας του σχεδίου είναι αν θα καταφέρει πράγματι να βελτιώσει την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους πολίτες.
Ένα στοιχείο που επισημαίνεται από ανθρώπους της αγοράς είναι ότι η απορρόφηση της θυγατρικής ΕΛΤΑ Courier, η οποία παρουσιάζει καλύτερες οικονομικές επιδόσεις, εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική για βελτίωση των συνολικών οικονομικών δεικτών του ομίλου. Ο στόχος είναι, μέσα στο τρέχον έτος, να παρουσιαστεί ένας ισοσκελισμένος ισολογισμός, ώστε τα ΕΛΤΑ να εξέλθουν από τη χρόνια ζημιογόνο τροχιά στην οποία κινούνται.
Η επιτυχία του σχεδίου αυτού θα κριθεί στην πράξη από την ικανότητα της διοίκησης να εξισορροπήσει τις ανάγκες της κοινωνίας, ειδικά της περιφέρειας, με την ανάγκη εξυγίανσης ενός οργανισμού που έχει επί δεκαετίες διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην καθημερινότητα των πολιτών. Το επόμενο διάστημα, με την ολοκλήρωση της διαβούλευσης και την οριστικοποίηση των αποφάσεων, θα αποκαλύψει κατά πόσο οι αλλαγές αυτές θα εφαρμοστούν με τρόπο που διασφαλίζει ουσιαστικά την πρόσβαση των πολιτών σε ποιοτικές ταχυδρομικές υπηρεσίες, χωρίς να θυσιαστεί ο χαρακτήρας της δημόσιας υπηρεσίας
