Δυτική Ελλάδα: Δήμοι ενάντια στη συγχώνευση Φορέων Διαχείρισης Αποβλήτων
Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Δυτικής Ελλάδας εκφράζει την έντονη αντίθεσή της στο προτεινόμενο νομοσχέδιο που προβλέπει τη συγχώνευση των υφιστάμενων Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) σε έναν ενιαίο φορέα για ολόκληρη την Περιφέρεια. Σε συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2024, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ αποφάσισε ομόφωνα να ζητήσει την άμεση απόσυρση του σχεδίου νόμου, επισημαίνοντας σοβαρές επιπτώσεις στη διαχείριση των αποβλήτων και στην οργάνωση των φορέων.
Προβληματισμοί για την πρόταση
Το σχέδιο νόμου, το οποίο τιτλοφορείται «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων», έχει τεθεί προς διαβούλευση για 15 ημέρες. Σύμφωνα με την ΠΕΔ, η διαδικασία αυτή χαρακτηρίζεται «προσχηματική» και δεν δίνεται αρκετός χρόνος για ουσιαστική συζήτηση και ανάλυση του νομοσχεδίου, κάτι που είναι απαραίτητο για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ, κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, τόνισε ότι το προτεινόμενο σχέδιο δεν βασίζεται σε επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης διαχείρισης αποβλήτων στη Δυτική Ελλάδα. Η πρόχειρη αυτή προσέγγιση, κατά τον ίδιο, εγκυμονεί τον κίνδυνο ανατροπής των μέχρι τώρα επιτευγμάτων στον τομέα αυτόν.
Τι σημαίνει η συγχώνευση για τους υφιστάμενους φορείς
Η συγχώνευση των ΦΟΔΣΑ σε έναν ενιαίο φορέα για όλη τη Δυτική Ελλάδα θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματική λειτουργία των ήδη υπαρχόντων δομών. Στις τρεις Περιφερειακές Ενότητες της Δυτικής Ελλάδας (Αιτωλοακαρνανία, Αχαΐα, Ηλεία) λειτουργούν σήμερα χωριστοί ΦΟΔΣΑ που διαχειρίζονται τοπικά ζητήματα αποβλήτων, έχοντας ήδη προσαρμοστεί στις ανάγκες της περιοχής τους. Ο ενιαίος φορέας, σύμφωνα με την ΠΕΔ, θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές καθυστερήσεις στην υλοποίηση προγραμματισμένων έργων και θα δημιουργούσε «ρυθμιστική αβεβαιότητα» που ενδέχεται να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων.
Οι υφιστάμενες Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) και οι Σταθμοί Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (ΣΜΑ) κινδυνεύουν, σύμφωνα με την ΠΕΔ, καθώς το νομοσχέδιο δεν λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία τους και την πορεία κατασκευής νέων μονάδων. Η πρόταση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσκολίες στην ολοκλήρωση έργων που έχουν ήδη ενταχθεί σε χρηματοδοτικά προγράμματα, ανατρέποντας την οργάνωση και την πρόοδο που έχει σημειωθεί.
Νομικές και συνταγματικές αντιδράσεις
Η ΠΕΔ υποστηρίζει επίσης ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο πάσχει από συνταγματικές αδυναμίες, καθώς αντιμετωπίζει διαφορετικά τις περιοχές της χώρας. Συγκεκριμένα, οι Περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης εξαιρούνται από τη ρύθμιση, γεγονός που θεωρείται άνιση μεταχείριση. Η ΠΕΔ θεωρεί ότι η Δυτική Ελλάδα έχει ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη θέσπιση νομοθεσίας για τη διαχείριση αποβλήτων.
Η συνταγματικότητα του νόμου θα μπορούσε να αμφισβητηθεί εάν δεν αντιμετωπιστούν οι ανισότητες αυτές, με την ΠΕΔ να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να προσφύγει νομικά για την ακύρωση της πρότασης.
Κινητοποιήσεις και επόμενα βήματα
Με βάση τα παραπάνω, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ αποφάσισε να προβεί σε άμεσες ενέργειες για την απόσυρση του νομοσχεδίου. Αρχικά, τη Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί συνάντηση των δημάρχων της Δυτικής Ελλάδας με τον Περιφερειάρχη, παρουσία βουλευτών και εκπροσώπων των ΦΟΔΣΑ. Σκοπός της συνάντησης είναι ο συντονισμός των προσπαθειών για την κατάργηση του νομοσχεδίου και η διαμόρφωση κοινής στρατηγικής.
Επιπλέον, την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου, οι δήμαρχοι, οι βουλευτές και οι εκπρόσωποι των φορέων θα μεταβούν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπου θα έχουν συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό για να καταθέσουν τις αντιρρήσεις και τις προτάσεις τους.
Σε περίπτωση που το Υπουργείο δεν αποσύρει το νομοσχέδιο, η ΠΕΔ είναι αποφασισμένη να προχωρήσει σε δυναμικές κινητοποιήσεις. Οι δήμοι έχουν δηλώσει ότι θα χρησιμοποιήσουν κάθε νόμιμο μέσο για να ακυρώσουν τη ρύθμιση, ενώ δεν αποκλείουν τη διοργάνωση ευρείας κλίμακας διαδηλώσεων και άλλων μορφών αντίδρασης.
Η θέση των δήμων και η ανάγκη για σωστή διαχείριση
Οι δήμοι της Δυτικής Ελλάδας υποστηρίζουν ότι η σωστή διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί θεμέλιο λίθο για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Ωστόσο, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω αποτελεσματικών και κατάλληλα οργανωμένων δομών, που λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
Η ΠΕΔ και οι τοπικοί φορείς επιμένουν ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο πρέπει να αναθεωρηθεί και να δοθεί περισσότερος χρόνος για συζήτηση και διάλογο, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή συνέχιση των έργων διαχείρισης αποβλήτων και η προστασία των τοπικών συμφερόντων.
